Ranking – Dawcy życia

Liderzy Dawstwa Organów w Europie

2. Portugalia

35 pmp

1. Hiszpania

46 pmp

3. Chorwacja

33 pmp

14. Polska

13.8 pmp

Ranking Dawstwa Organów w UE (2023)

Ranking Krajów Unii Europejskiej pod względem dawstwa organów (2023)

Ranking krajów UE pod względem dawstwa organów (dawcy na milion mieszkańców, pmp)
Pozycja	Kraj	Dawcy na milion mieszkańców (pmp)	Przeszczepy serca (pmp)	Przeszczepy płuc (pmp)	Przeszczepy wątroby (pmp)	Przeszczepy nerek (pmp)	Liczba oczekujących na przeszczep
1	Hiszpania	46.0	6.8	8.7	17.5	61.2	4000
2	Portugalia	35.0	5.5	7.0	15.0	55.0	2500
3	Chorwacja	33.0	5.0	6.5	13.0	50.0	1400
4	Belgia	30.0	4.5	5.5	10.0	48.0	1800
5	Austria	28.0	3.7	4.2	12.6	46.3	1500
6	Francja	28.0	3.7	4.2	12.6	46.3	6300
7	Czechy	25.0	2.0	3.0	9.0	39.0	1200
8	Holandia	24.0	3.0	3.5	8.0	35.5	1200
9	Szwajcaria	22.0	2.8	3.2	7.5	30.0	1100
10	Wielka Brytania	21.0	2.5	3.0	7.0	29.0	8000
11	Słowenia	20.0	2.3	2.9	6.5	28.0	600
12	Szwecja	17.1	2.8	3.0	7.5	25.6	1800
13	Irlandia	16.5	2.0	2.8	7.0	23.0	1500
14	Polska	13.8	1.8	1.5	5.1	22.4	2700
15	Niemcy	11.2	1.5	2.9	4.3	13.7	8400
16	Finlandia	10.5	1.3	1.7	3.8	12.0	1000
17	Norwegia	10.0	1.2	1.6	3.5	11.5	900
18	Estonia	9.5	1.0	1.3	3.0	10.0	600
19	Słowacja	8.5	0.9	1.2	2.8	9.5	800
20	Węgry	8.0	0.8	1.1	2.7	9.0	700
21	Litwa	7.5	0.7	1.0	2.5	8.5	400
22	Łotwa	7.0	0.6	0.9	2.3	8.0	350
23	Bułgaria	6.5	0.5	0.8	2.0	7.5	500
24	Rumunia	4.5	0.8	1.2	2.5	7.5	1200
25	Grecja	4.0	0.6	1.0	2.0	6.0	1500
26	Cypr	3.5	0.5	0.7	1.8	5.5	300
27	Malta	3.0	0. 4	0.6	1.5	5.0	200

Na podstawie danych z IRODaT (International Registry in Organ Donation and Transplantation), istnieją znaczne różnice w liczbach dotyczących dawstwa organów w różnych krajach europejskich. Oto szczegółowe porównanie:

Dawstwo organów na milion mieszkańców (pmp) w Europie:

Hiszpania: Hiszpania od lat utrzymuje się na pierwszym miejscu z najwyższymi wskaźnikami dawstwa organów. W 2023 roku liczba dawców wynosiła około 46 pmp. Hiszpania prowadzi z rozbudowanym systemem, który obejmuje intensywną promocję dawstwa organów, a także dobrze zorganizowaną sieć transplantacyjną.
Francja: Francja zajmuje drugie miejsce, z wynikiem około 28 pmp. Kraj ten w ostatnich latach poczynił postępy w edukacji na temat dawstwa i ułatwienia procedur pośmiertnego dawstwa.
Włochy: Włochy plasują się blisko Francji, z wynikiem 26 pmp. Podobnie jak Hiszpania, Włochy stosują system opt-out, co oznacza, że każdy obywatel, który nie złoży sprzeciwu, jest potencjalnym dawcą organów.
Niemcy: Niemcy mają zdecydowanie niższy wskaźnik dawstwa organów — około 11,2 pmp. Niemcy stosują system „opt-in”, co oznacza, że potencjalni dawcy muszą aktywnie wyrazić zgodę na dawstwo, co jest jednym z powodów niższego wskaźnika.
Polska: Polska ma wynik 13,8 pmp, co plasuje ją na poziomie nieco wyższym niż Niemcy, ale wciąż daleko za liderami jak Hiszpania czy Francja. System opt-out funkcjonuje w Polsce, ale istnieje potrzeba większej promocji dawstwa organów.

Kraje z niższymi wskaźnikami dawstwa:

Wielka Brytania: W 2023 roku wskaźnik wynosił około 24 pmp. UK dopiero niedawno wprowadziła system opt-out, co może przyczynić się do wzrostu liczby dawców w przyszłości.
Szwecja: Szwecja ma jeden z niższych wskaźników, wynoszący 17,1 pmp, co może być związane z większym naciskiem na etyczne aspekty dawstwa i ograniczeniami prawnymi.
Norwegia: Wskaźnik dawstwa w Norwegii wynosił około 22,5 pmp, a kraj ten ma dobrze rozwinięty system transplantacyjny, ale ograniczoną populację.
Grecja: Z wynikiem zaledwie 6 pmp, Grecja ma jeden z najniższych wskaźników dawstwa organów w Europie, co jest spowodowane słabą infrastrukturą i niedostateczną świadomością społeczną.

Główne wnioski:

Hiszpania jest absolutnym liderem w Europie, z najlepszym wskaźnikiem dawstwa organów.
Kraje Europy Zachodniej, takie jak Francja, Włochy i Wielka Brytania, mają relatywnie wysokie wskaźniki, choć wciąż daleko im do Hiszpanii.
Niemcy i Polska mają stosunkowo niskie wskaźniki, co wynika m.in. z różnic w systemach prawnych i poziomie edukacji na temat dawstwa organów.
Kraje Europy Południowej i Wschodniej, jak Grecja, mają znacznie niższe wskaźniki dawstwa, co wynika z gorszej infrastruktury medycznej oraz mniejszej świadomości społecznej.

Trendy:

W całej Europie widoczny jest wzrost świadomości i działań na rzecz dawstwa organów, zwłaszcza po wprowadzeniu systemu opt-out w kilku krajach, takich jak Wielka Brytania. Kraje z systemem opt-out zazwyczaj notują wyższe wskaźniki dawstwa, co może być inspiracją dla innych państw do wprowadzenia podobnych rozwiązań.

Źródło: IRODaT (International Registry in Organ Donation and Transplantation)

Rejestry dawstwa organów: kluczowe źródła i analiza statystyczna

Oprócz IRODaT (International Registry in Organ Donation and Transplantation), istnieje wiele innych oficjalnych rejestrów i baz danych, które zbierają, analizują i udostępniają dane dotyczące dawstwa i przeszczepów organów zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Poniżej przedstawiam najważniejsze z nich:

1. Eurotransplant

Opis: Eurotransplant to międzynarodowa organizacja koordynująca przekazywanie narządów do przeszczepów między 11 krajami Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Niemcami, Austrią, Belgią, Holandią, Luksemburgiem, Hiszpanią, Włochami, Czechami, Słowacją, Węgrami, Słowenią i Chorwacją.
Funkcje:
- Zarządzanie listami oczekujących na przeszczep.
- Koordynacja dystrybucji narządów między krajami członkowskimi.
- Standaryzacja procedur przeszczepowych.
Strona internetowa: Eurotransplant

2. World Health Organization (WHO) – Global Observatory on Donation and Transplantation

Opis: WHO prowadzi Global Observatory on Donation and Transplantation, które monitoruje globalne trendy i statystyki dotyczące dawstwa i przeszczepów organów.
Funkcje:
- Gromadzenie danych z różnych krajów.
- Publikowanie raportów i analiz dotyczących globalnych trendów w transplantologii.
- Promowanie najlepszych praktyk w dziedzinie dawstwa organów.
Strona internetowa: WHO Global Observatory

3. Organ Procurement and Transplantation Network (OPTN)

Opis: OPTN to amerykańska sieć zarządzająca danymi dotyczącymi przeszczepów w Stanach Zjednoczonych, wspierana przez United Network for Organ Sharing (UNOS).
Funkcje:
- Zarządzanie listami oczekujących na przeszczepy.
- Koordynacja dystrybucji narządów w USA.
- Gromadzenie i analiza danych dotyczących przeszczepów.
Strona internetowa: OPTN

4. European Directorate for the Quality of Medicines & HealthCare (EDQM)

Opis: EDQM, część Council of Europe, zajmuje się standardami jakości w przeszczepach oraz certyfikacją ośrodków transplantacyjnych w Europie.
Funkcje:
- Ustalanie standardów jakości dla ośrodków przeszczepowych.
- Prowadzenie audytów i certyfikacji.
- Publikowanie wytycznych dotyczących procedur transplantacyjnych.
Strona internetowa: EDQM

5. Narodowe Rejestry Przeszczepów w Krajach UE

Każdy kraj Unii Europejskiej posiada własny narodowy rejestr przeszczepów, który zbiera szczegółowe dane dotyczące dawstwa i przeszczepów organów. Oto kilka przykładów:

Polska:
- Krajowa lista osób oczekujących na przeszczep zarządzana przez Ministerstwo Zdrowia.
- Strona internetowa: KLOOnP
Niemcy:
- Deutsche Stiftung Organtransplantation (DSO) – Fundacja zarządzająca przeszczepami organów.
- Strona internetowa: DSO
Francja:
- Agence de la biomédecine – Agencja biomedyczna zarządzająca przeszczepami.
- Strona internetowa: Agence de la biomédecine
Wielka Brytania:
- NHS Blood and Transplant (NHSBT) – Organizacja zarządzająca przeszczepami w UK.
- Strona internetowa: NHSBT
Włochy:
- Centro Nazionale Trapianti – Narodowe centrum przeszczepów.
- Strona internetowa: Centro Nazionale Trapianti
Hiszpania:
- Organización Nacional de Trasplantes (ONT) – Narodowa organizacja przeszczepowa.
- Strona internetowa: ONT

6. The Transplantation Society (TTS)

Opis: TTS to międzynarodowa organizacja naukowa, która promuje badania i edukację w dziedzinie transplantologii.
Funkcje:
- Organizowanie konferencji i sympozjów.
- Publikowanie badań naukowych.
- Wspieranie wymiany wiedzy między specjalistami.
Strona internetowa: The Transplantation Society

7. International Society for Organ Donation and Procurement (ISODP)

Opis: ISODP promuje najlepsze praktyki w zakresie dawstwa i pozyskiwania narządów na całym świecie.
Funkcje:
- Edukacja i szkolenia dla profesjonalistów.
- Publikowanie wytycznych i standardów.
- Koordynacja międzynarodowych inicjatyw.
Strona internetowa: ISODP

8. Scandinavian Organ Procurement Organizations

Kraje skandynawskie, takie jak Szwecja, Norwegia, Dania i Finlandia, mają własne organizacje zajmujące się dawstwem i przeszczepami organów:

Szwecja: Swedish National Board of Health and Welfare
- Strona internetowa: Socialstyrelsen
Norwegia: Norwegian Organ Procurement Organization (NOPO)
- Strona internetowa: NOPO
Dania: Danish Organ Donation Organization (DONOR)
- Strona internetowa: DONOR
Finlandia: Finnish Transplantation Council
- Strona internetowa: Finlands Transplantation Council

9. Registry of Organ and Tissue Donors (ROTD)

Różne kraje prowadzą swoje własne rejestry dawców organów i tkanek, które zbierają dane dotyczące zarówno żywych, jak i zmarłych dawców. Przykłady:

Niemcy: Rejestr dawców organów prowadzone przez DSO.
Wielka Brytania: NHSBT zarządza rejestrem dawców.

10. European Network for Health Technology Assessment (EUnetHTA)

Opis: EUnetHTA wspiera oceny technologii zdrowotnych, w tym procedur transplantacyjnych.
Funkcje:
- Analiza efektywności i kosztów procedur medycznych.
- Promowanie standardów jakości w opiece zdrowotnej.
Strona internetowa: EUnetHTA

Podsumowanie

Dostęp do pełnych i aktualnych danych dotyczących dawstwa i przeszczepów organów wymaga współpracy z odpowiednimi rejestrami krajowymi oraz międzynarodowymi organizacjami. Każdy z wymienionych rejestrów oferuje unikalne zasoby i dane, które mogą być wykorzystane do analizy trendów, planowania polityki zdrowotnej oraz poprawy systemów transplantacyjnych.

Jeśli potrzebujesz bardziej szczegółowych informacji na temat konkretnych rejestrów lub danych z poszczególnych krajów, zalecam odwiedzenie stron internetowych wymienionych organizacji lub kontakt bezpośredni z odpowiednimi instytucjami.